NỢ QUÁ HẠN LÀ GÌ? QUY TRÌNH XỬ LÝ VÀ GIẢI PHÁP HIỆU QUẢ

Trong quá trình vay vốn hoặc hợp tác tài chính, không ít cá nhân và doanh nghiệp rơi vào tình trạng nợ quá hạn – khi không thể thanh toán đúng thời hạn như đã cam kết. Đây là vấn đề không chỉ ảnh hưởng đến uy tín tín dụng mà còn kéo theo nhiều hệ lụy về pháp lý và tài chính. Vậy nợ quá hạn là gì, quy trình xử lý ra sao và làm thế nào để hạn chế rủi ro hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của nợ quá hạn và cách kiểm soát nó một cách chủ động.

Nợ quá hạn là gì? 

Nợ quá hạn là khoản nợ mà người vay không thanh toán đúng thời hạn cam kết theo hợp đồng vay vốn hoặc thỏa thuận tài chính. Khi đến ngày thanh toán nhưng bên vay không trả một phần hoặc toàn bộ số tiền gốc và/hoặc lãi, khoản nợ đó sẽ bị xem là quá hạn.

Tùy vào thời gian chậm trả, nợ quá hạn có thể bị phân loại thành nợ xấu, ảnh hưởng đến điểm tín dụng cá nhân hoặc uy tín tài chính của doanh nghiệp. Ngoài ra, người vay có thể phải chịu thêm lãi phạt, phí chậm trả hoặc các chế tài pháp lý.

Cách tính nợ quá hạn và phân loại nợ 

Nợ quá hạn được tính dựa trên thời điểm đến hạn thanh toán ghi rõ trong hợp đồng tín dụng hoặc thỏa thuận dân sự.

Công thức tính lãi suất nợ quá hạn thường được áp dụng như sau:

Lãi quá hạn = (Số tiền gốc quá hạn) x (Lãi suất phạt quá hạn) x (Số ngày quá hạn / 365)

• Lãi suất phạt quá hạn thường cao hơn lãi suất thông thường, có thể từ 50% đến 150% tùy theo quy định của từng ngân hàng.

• Số ngày quá hạn được tính từ ngày đến hạn thanh toán mà khách hàng chưa hoàn thành nghĩa vụ trả nợ.

Phân loại nợ quá hạn

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, nợ quá hạn thường được phân thành 3 nhóm:

• Nợ dưới tiêu chuẩn (nhóm 3): Quá hạn từ 10 - 90 ngày.

• Nợ nghi ngờ (nhóm 4): Quá hạn từ 91 - 180 ngày.

• Nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5): Quá hạn trên 180 ngày.

Việc phân loại các nhóm nợ giúp xác định mức độ rủi ro và biện pháp xử lý phù hợp.

Nợ quá hạn bao lâu thì bị nợ xấu? 

Theo CIC và Ngân hàng Nhà nước, nếu khoản vay quá hạn trên 10 ngày mà chưa thanh toán, sẽ bị xếp vào nhóm nợ có vấn đề. Sau 30 ngày, nếu không xử lý, nguy cơ bị chuyển sang nợ xấu rất cao. Khi bị nợ xấu, thông tin sẽ được ghi nhận trên CIC, gây khó khăn khi vay vốn trong tương lai.

Tỷ lệ nợ quá hạn bao nhiêu là an toàn? 

Với ngân hàng, tỷ lệ nợ quá hạn an toàn là dưới 3%. Với doanh nghiệp, tỷ lệ nợ quá hạn cao hơn 5% đã là tín hiệu cần cảnh báo. Việc để mức nợ quá hạn thấp và được xử lý nhanh chóng sẽ giúc duy trì uy tín và khả năng huy động vốn.

Lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường

Hiện nay, lãi suất nợ quá hạn dao động từ 150% đến 200% lãi suất trong hợp đồng vay. Ví dụ, hợp đồng vay 10%/năm thì lãi suất quá hạn có thể lên đến 15-20%/năm. Khoản lãi này sẽ được cộng dồn nếu người vay tiếp tục không chi trả.

Nợ quá hạn có xin miễn giảm lãi được không?

Người vay có thể được xem xét giảm lãi quá hạn nếu:

• Gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh

• Được chứng minh thu nhập bị giảm nghiêm trọng

• Tự nguyện hợp tác tái cấu nợ với ngân hàng Tuy nhiên, quyết định cuối cùng thuộc về phía tổ chức tín dụng.

​Tìm hiểu ngay: Gia hạn nợ có bị chuyển nhóm nợ không?

Quy định và quy trình xử lý nợ quá hạn của ngân hàng 

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, khi khoản vay quá hạn thanh toán, tổ chức tín dụng phải phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro và thực hiện các biện pháp thu hồi nợ phù hợp. Việc xử lý nợ quá hạn phải tuân thủ nguyên tắc minh bạch, đúng pháp luật và đảm bảo quyền lợi của các bên.

Ngân hàng thường áp dụng quy trình xử lý nợ quá hạn theo các bước sau:

• Bước 1 - Nhắc nợ và cảnh báo: Gửi thông báo, gọi điện hoặc SMS nhắc khách hàng về khoản nợ quá hạn. Đồng thời thông báo về mức lãi phạt đang phát sinh.
• Bước 2 - Thương lượng và hỗ trợ: Ngân hàng xem xét khả năng trả nợ của khách hàng để đề xuất các giải pháp như: cơ cấu lại thời hạn trả nợ, gia hạn khoản vay, khoanh nợ, giảm lãi.
• Bước 3 - Thu hồi nợ: Nếu không đạt được thỏa thuận, ngân hàng sẽ chuyển sang biện pháp thu hồi nợ mạnh hơn như: trích tiền tự động từ tài khoản, thu giữ tài sản bảo đảm theo hợp đồng.
• Bước 4 - Khởi kiện và xử lý tài sản bảo đảm: Trong trường hợp khách hàng cố tình không trả nợ, ngân hàng có quyền khởi kiện tại tòa án và yêu cầu xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ.

Lưu ý: Toàn bộ quy trình này phải được thực hiện theo đúng các quy định pháp luật. Việc khách hàng chủ động trao đổi, làm việc với ngân hàng ngay từ khi khoản nợ mới quá hạn sẽ giúp tìm ra giải pháp tốt nhất, tránh các hậu quả pháp lý nghiêm trọng và duy trì lịch sử tín dụng tốt.

Xem ngay: Ngân hàng xử lý nợ xấu như thế nào?

Giải pháp thẩm định giá nợ quá hạn tối ưu từ Thẩm định Quốc tế Đông Dương

Trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu ngày càng gia tăng, nhiều doanh nghiệp, ngân hàng đang đối mặt với các khoản nợ quá hạn không dễ thu hồi. Dịch vụ thẩm định giá nợ quá hạn của Thẩm định Quốc tế Đông Dương giúp đánh giá chính xác giá trị thực tế của khoản nợ, hỗ trợ tối ưu hoá quy trình xử lý nợ và thu hồi tài sản.

Vì sao cần thẩm định giá nợ quá hạn?

• Xác định giá trị hợp lý của khoản nợ hoặc tài sản bảo đảm để phục vụ:

  • Mua bán, chuyển nhượng nợ xấu

  • Xử lý tài sản đảm bảo theo quy trình pháp lý

  • Ghi nhận giá trị tổn thất trong báo cáo tài chính

• Tăng tính minh bạch và khách quan trong quá trình xử lý công nợ

• Hạn chế rủi ro pháp lý, đặc biệt khi chuyển nhượng hoặc khởi kiện

Theo báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tổng dư nợ xấu toàn hệ thống trong nửa đầu 2025 đang tiếp cận mức 3,8%, vượt ngưỡng cảnh báo. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp vẫn không đánh giá được giá trị thật của tài sản đảm bảo để xử lý. Dịch vụ của Thẩm định Quốc tế Đông Dương đã được áp dụng thành công tại nhiều ngân hàng lớn và doanh nghiệp tài chính như BIDV, Agribank, Vietcombank, HDBank, VIB, SHB, MSB,... trong các trường hợp xử lý nợ quá hạn từ 10 đến 90 ngày.

Lợi thế khi chọn Thẩm định Quốc tế Đông Dương

• Với 23 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thẩm định tài chính, nợ xấu, bất động sản

• Đội ngũ thẩm định viên cấp quốc gia, được cấp phép bởi Bộ Tài chính

• Áp dụng công nghệ định giá hiện đại, cập nhật dữ liệu thị trường theo thời gian thự

• Mạng lưới chi nhánh toàn quốc, đáp ứng nhanh chóng và hiệu quả tại mọi địa phương

Với những lợi thế trên, chúng tôi cung cấp báo cáo chứng thư thẩm định giá chi tiết, hợp lệ với quy định Ngân hàng Nhà nước, giúp tối ưu hoá quy trình xử lý nợ xấu, đảm bảo minh bạch, hiệu quả.

>>> Đừng để nợ quá hạn trở thành gánh nặng! Liên hệ ngay với Thẩm định Quốc tế Đông Dương để thẩm định giá chính xác và tối ưu phương án xử lý.

Công ty CP Đầu tư & Thẩm định Quốc tế Đông Dương (SunValue)

• Địa chỉ: Hệ thống Thẩm định Quốc tế Đông Dương

• Hotline/Zalo: 081 519 8877

• Email: contact@sunvalue.vn

• Facebook: Đầu Tư & Thẩm Định Quốc Tế Đông Dương

• Website: inavn.vn